شاید به جرأت بتوان گفت که اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن قابلاعتمادترین متصلکنندههای لولههای پلی اتیلن محسوب میشوند. این اتصالات بهقدری عملکرد خوبی در زمان اتصال از خود نشان دادهاند، که موفق به کسب تأییدیه IGS (Iranian Gas Standards) شده و فرصت استفاده در خطوط انتقال گاز را، علاوهبر بهرهگیری در شبکههای آبرسانی، به دست آوردهاند.
در تولید اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن، مانند اتصالات پلی اتیلن تزریقی و اتصالات پلی اتیلن پیچی، از گرانولهای ماده اولیه پلی اتیلن HDPE100، قالبهای فولادی و دستگاه Injection استفاده میشود. لازم است بدانید که تا همین اواخر، اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن فقط تا سایز 400 میلیمتر و فشارهای کاری متفاوت، تولید و به بازار عرضه میشد؛ اما به تازگی بعضی از تولیدکنندهها، توانایی تولید این اتصالات را تا سایز 630 میلیمتر، کسب کردهاند.
همانطور که میدانیم، اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن همانند اتصالات پلی اتیلن جوشی، با استفاده از تکنیک جوشکاری، لولههای پلی اتیلن را به یکدیگر یا به سایر اتصالات پلی اتیلن متصل میکنند؛ با این تفاوت که در اتصالات الکتروفیون از جوش الکتریکی به جای جوش گرمایی استفاده میشود.
بعد از آشنایی اولیه با این اتصالات، باید ببینیم که یک اتصال الکتروفیوژن از چه اجزایی تشکیل شده و برای جوشکاری آن، به چه تجهیزاتی نیاز است.
اجزاء تشکیلدهنده اتصالات الکتروفیوژن، در تمامی آنها مشترک بوده و عبارتند از:
اجزاء اتصال الکتروفیوژن
همانند جوش لب به لب، برای جوش الکتروفیوژن نیز، دستگاهها، تجهیزات و ابزارهای خاص خودش مورد نیاز است که قبل از شروع فرآیند جوشکاری، باید تمامی آنها را آماده کرد. این تجهیزات عبارتند از:
ابزار برش اتصالات پلی اتیلن
ابزار خراشنده اتصالات پلی اتیلن
کوپلر
گیره نگهدارنده
حال که با اجزاء اتصالات و تجهیزات جوش آشنا شدیم، بهتر است راجع به روند جوش الکتروفیوژن هم اطلاعاتی کسب کنیم.
1- آمادهسازی لوله (تمیزکاری و تراشکاری)
در جوش الکتروفیوژن که در آن از کوپلرهای الکتروفیوژن بهره گرفته میشود، باید از گونیابودن سر لولهها مطمئن شد. از آنجا که تمیزبودن محل اتصال از الزامات جوشکاری الکتروفیوژن است، لازم است که آن را با ایزوپروپانول یا اتانول با درجه خلوص 99.8% بدون آب (در نقش حلّال فرّار)، آمادهسازی کرد. بعد از تمیزکاری، سطوح مشترک در جوشکاری را با خراشنده یا اصطلاحاً اسکراپر (Scraper)، خراشیده، تا یک سطح دستنخورده تشکیل شود.
2- علامتگذاری لوله
با استفاده از ماژیکهای غیرنفتی، باید محل مناسب جوش قطعات یا عمق مناسب جوشها را علامتگذاری کرده تا خنجرِ اتصالات، بهدرستی در هم درگیر شوند.
3- همراستا کردن و مهار لوله و قطعه اتصالی
برای همترازی و تکاننخوردن لوله و قطعه اتصالی، آنها را در گیرهههای مهارکننده قرار داده و محکم میکنند. باید توجه شود که سطح آمادهشده لوله و قطعه اتصالی، در جای مناسبی نسبت به هم آرایش پیدا کنند.
4- اعمال جریان برق
در جوش الکتروفیوژن، یک منبع تغذیه و قطعه اتصالی وجود دارد که آنها را باید به جعبه کنترل الکتروفیوژن وصل کرد. بعد از خواندن بارکد روی اتصال الکتروفیوژن، جریان برق بر اتصال موردنظر اعمال میشود. در این جوشکاری اگر جعبه کنترل، خودکار باشد، اعمال جریان برق به صورت خودبهخودی در زمان مناسب قطع میشود. در صورت خودکار نبودن جعبه کنترل، در لحظهای که زمان به اندازه کافی گذشته و جوش هم حرارت لازم را دریافت کرده باشد، جریان برق قطع میشود.
5- خنککاری جوش و برداشتن گیرهها
بعد از اتمام جوشکاری، باید به اندازه کافی به جوش زمان داد تا بهطورکامل خنک شود. چنانچه از گیره در فرآیند جوشکاری بهره گرفته شود، بازکردن زودهنگام گیرهها یا واردکردن هرگونه کرنش در جوشی که بهطورکامل خنک نشده باشد، اثر منفی بر کیفیت جوش خواهد داشت.
6- فرآیند مستندسازی جوشکاری
جعبه کنترل الکتروفیوژن، حاوی ریزپردازندههایی است که دادههای خاصی از جمله دما، فشار و زمان جوش را کنترل و ذخیرهسازی میکند. از این اطلاعات که قابل انتقال به رایانه است، میتوان برای مستندسازی و بازرسی روزانه جوشکاری استفاده کرد.
اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن متداول
جوش الکتروفیوژن
در زمان استفاده از اتصالات الکتروفیوژن برای متصلکردن لولهها، بهمنظور ایجاد یک جوش باکیفیت و قابل اعتماد، باید مجموعهای از نکات را در حین عملیات جوش و قبل از آن رعایت کنیم. این نکات عبارتند از:
مهمترین تفاوت در فرآیند جوشکاری برای اتصالات الکتروفیوژن و جوشی (اتصالات پلی اتیلن تزریقی، اتصالات پلی اتیلن دست ساز (مایتری) و اتصالات پلی اتیلن برنچی)، در نحوه گرمکردن است. اتصالات الکتروفیوژن به کمک جریان الکتریکی گرمشده و موجب متصلشدن لولهها به یکدیگر میشوند، اما اتصالات جوشی ازطریق جوش لب به لب و به کمک گرمکنهای جوش، لولهها را به یکدیگر متصل میکنند.
تفاوت دیگر این دو نوع اتصال در میزان استحکام جوش است. چنانچه هر دو فرآین جوشکاری مطلبق استاندارد انجام شوند، جوش الکتروفیوژن مستحکمتر بوده و ضریب اطمینان بالاتری نسبت به جوش لب به لب دارد.
و در نهایت، در جوش لب به لب باید لوله و اتصالات از نظر فشار کاری (PN 10, PN 16 PN 20 , …) و جنس مواد اولیه(PE80 , PE100)، با هم همخوانی داشته باشند، اما در جوش الکتروفیوژن میتوان لوله و اتصالات، با فشارهای کاری یا جنس مواد اولیه متفاوت هم، با یکدیگر جوش داد.
اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن
در حال حاضر، تولیدکنندگان زیادی در زمینه تولید اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن فعالیت نمیکنند. علاوهبراین، هیچکدام از آنها، امکان عرضه این محصولات را در سایزهای بالاتر از 630 میلیمتر ندارند. از این جهت، نیاز به حضور یک تولیدکننده معتبر در صنعت پلی اتیلن، برای تولید اتصالات الکتروفیوژن سایزبالا، احساس میشود.
در صورت محققشدن این مهم، دغدغه مشتریانی که مجبورند برای تهیه اتصالات الکتروفیوژن سایزبالای مورد نیازشان در پروژهها، به واردات این محصولات با قیمتهای گزاف متوسل شوند، مرتفع میشود.
هدف ما در این مقاله، بیان مطالب مفید و کاربردی راجع به اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن بود. با مرور این مطالب متوجه شدیم که این اتصالات، تنها اتصالات صنعت پلی اتیلن هستند که تأییدیه IGS را دریافت کردهاند. بنابراین برای پروژههای انتقال گاز، استفاده از اتصالات الکتروفیوژن، غیرقابل جایگزین بوده و تولید آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.
امید است که مطالعه محتوای ارائهشده، توانسته باشد رضایت شما مخاطبان عزیز را جلب کند. خواهشمند است در صورت تمایل، با شماره تلفن 22378764-021 تماس گرفته و اطلاعات یا تجربیات خود را در زمینه استفاده از اتصالات الکتروفیوژن، با ما در میان بگذارید.